Akma Mukavemeti


HMK yapıya sahip bazı metalik malzemelerde (özellikle az ve orta karbonlu çeliklerde) orantı sınırı bitip, plastik şekil değişimi, başlamadan önce, değişik bir akma olayı ile karşılaşılır. A noktasına gelince gerilme sabit kalmasına rağmen numunede uzama görülür ve bu olay BC arasında devam eder. Bu tip akma olayı, malzemedeki dislokasyonların kilitlenmesi ve çoğalması ile açıklanmaktadır. A noktasındaki gerilmeye üst akma gerilmesi, B noktasındaki gerilmeye de alt akma gerilmesi adı verilir.

Akma olayı, bütün malzemelerde gerilme birim şekil değiştirme diyagramı görülen çelikte olduğu gibi bariz değildir. Mühendislik maksatları için kullanılabilir, elastik sınır ise akma sınırı olarak bilinir. Bu nedenle bariz şekilde akma göstermeyen malzemelerce de akma sınırının bilinmesi gerekir. Bu durumda akma mukavemeti, mühendislik çekme diyagramı üzerinden belirli bir kalıcı uzamaya karşılık gelen gerilme olarak tanımlanır.

Bariz akma göstermeyen malzemelerin çekme diyagramında belirli bi kalıcı birim şekil değiştirme oranından elastik doğruya bir paralel çizildiğinde, eğriyi kestiği noktaya karşılık gelen gerilme akma mukavemeti olarak alınır.