Bronz Özellikleri ve Kullanım Alanları - Bronz Hastalığı Nedir?

Bronz Özellikleri ve Kullanım Alanları

Bronz kırmızımsı renkte bir metal alaşımıdır. İnsanoğlunun geliştirdiği ilk alaşım olan bronz daha çok üretim aletlerinin yapımında kullanmıştır.  Mısırlılar bronzu silah yapımında da kullanmıştır. Bronz insanların ilk işleyip kullandığı metal alaşımıdır. Bronzun keşfinden sonra taş silah ve aletlerin yerini bronz alet ve silahlar almıştır

 Bronzun en sert metal olarak kullanıldığı döneme bronz(tunç) çağı denir. Bronz çağı milattan önce 3300-1200 yılları arasında yaşanmıştır. Her çağda olduğu gibi tüm dünyada aynı anda yaşanmayan bu zamanların kabul edildiği aralık Anadolu'nun tamamı Mezopotamya ve Avrupa'nın bir kısmını kapsamaktadır. Sümerler ise bronz çağına ilk giren medeniyettir.

 Bu metal alaşımı bakır ve yüzde 12 oranında da kalay içerir. Temelde bakırın tüm alaşımlarını bronz diye adlandırırız. Yalnızca bunun üç istisnası vardır: bakır-berilyum, bakır-çinko(pirinç), bakır nikel.

 Aynı diğer alaşımlarda olduğu gibi bronzda da içeriğinde ihtiva eden maddelerin oranları bronzun özelliklerini belirler. Bronzun erime noktası, alaşımdaki maddelerin oranına bağlı olarak değişir ancak ortalama 950 °C'dir.

 Bronz zor paslanır ve düşük sürtünme katsayısına sahiptir. Bu sayede büyük topların(ateşli silah) yapımında kullanılmıştır. Tuzlu su yoluyla korozyona uğramaya karşı oldukça dayanıklıdır. Bu sebeple birçok gemi ve balıkçılık teknelerinde bağlantı parçaları ve pervaneler bronzdan yapılır. Aslında havaya maruz kaldığında dış tabakası oksitlenir. Ancak bu oksitlenme bronz materyallerin iç kısımlarının korozyona maruz kalmasını engeller.

Bronz Hastalığı Nedir?

Normal şartlar altında korozyona karşı dirençli olan bronzdan yapılmış eski eşya veya tarihi eserlerde bazen yeşil bir tabaka gözlenebilir. Bu yeşil tabaka bronz hastalığının belirtisi olabilmektedir. Şöyle ki klorürlerle temas eden bronz geri döndürülemez bir korozyona uğrama sürecine girebilir. Metal alaşımın içlerine doğru sirayet etmeye başlayan bu hastalığın geri döndürülmesi oldukça zor ve pahalıdır. Bu sebeple denizcilik uygulamalarında deniz suyuna karşı en dayanıklı bronz türü olan alüminyum bronz kullanılmasında fayda vardır.